Belli bir yıldan sonraki veriler https://ulusalsutkonseyi.org.tr/yillara-gore-cig-sut-fiyatlari-2194/ sitesinden alınmıştır.
Türkiye’de süt fiyatları konusuna girmeden önce süt hakkında bazı kısa bilgileri vermenin faydalı olacağını düşünüyoruz.
Türk Dil Kurumu makalemize konu olan sütü; dişi hayvanların yavrularını besledikleri, memelerinden gelen, besin değeri yüksek beyaz sıvı olarak tanımlamaktadır.
Et ve Süt Kurumu ise süt nedir sorusuna karşı şu açıklamayı yapmıştır; Süt hayvanların meme bezlerinin bir sekresyonu olup, süt denildiğinde daha çok inek sütü anlaşılır.
Şayet diğer hayvanlardan elde edilmiş ise hayvanların tür ismi ile birlikte kullanılır. Örneğin keçi sütü, koyun sütü gibi. Bütün memelilerde doğumu takiben süt sekresyonu gerçekleşir.
Özellikle bebeklerin vazgeçilmez bir gıdası olarak bilinen süt, aynı zamanda yetişkinler için de en önemli gıdadır. Sütün kesin bileşimini vermek oldukça zordur. Çünkü sütün bileşimini etkileyen mevsim, beslenme koşulları, sağım şekli, sağım zamanı laktasyon periyodu, hayvanın türü, ırkı gibi pek çok faktör vardır.
Süt, yağ, laktoz, protein, mineral madde ve sudan oluşan kompleks bir karışımdır.
Kısaca Neden Süt ve Süt Ürünleri Tüketmeliyiz
C vitamini ve demir bulundurur.
Gebelik ve yaşlılık dönemlerinde kemik sağlığı için önemlidir.
Riboflavin gibi B grubu vitaminleri bünyesinde bulundurur. Kalsiyum ve fosfor başta olmak üzere önemli mineralleri bünyesinde bulundurur.
Diş çürüklerine karşı koruyucu olarak da bilinir.
Laktoz sütün enerji kaynağıdır. Laktoz ayrıca beyin ve sinir hücre oluşumuna yardımcı olur. Ayrıca faydalı bağırsak bakterilerini de geliştirebilir.
Süt içmeyenlerde bazen hafif mide bulantıları, karında gaz, hafif ishal görülebilir.
20-25 yaşına düzenli olarak süt tüketimi kemik yapısını geliştirir.
Büyüme ve gelişme, vücut direncinin artırılması, sinir sisteminin fonksiyonlarının yerine getirilmesi,
Sütten elde edilen temel ürünler peynir, yoğurt, tereyağ ve dondurma vazgeçilmez besinlerdendir.
Peynir
Peynir en önemli protein olmakla birlikte, kalsiyum, fosfor, vit A ve yağ kaynağıdır.
Tereyağı
Tereyağının fazla olması nedeniyle enerji verir. Ayrıca sindirilme oranı yüksek besinlerdendir. Tereyağı da vit A içerir.
Dondurma
Dondurma tadı enfestir, kolay sindirilebilir, ayrıca kalsiyum, fosfor, vit B1 ve protein içerir.
Yoğurt
Yoğurt beslenme değeri yüksektir, bağırsak florasının oluşumuna katkı sağlar, sindirimi kolaydır, diyet yapanların vazgeçilmez besinleri arasındadır.
UHT Süt Nedir?
UHT, İngilizce Ultra High Temperature (Ultra Yüksek Isı) sözcüklerinin baş harflerinden oluşmuştur.
Modern bir UHT tesisinde süt, kapalı bir sistemde dolaşarak ön ısıtma, yüksek ısı işlemi, homojenizasyon, soğutma ve aseptik olarak paketlenme aşamalarından geçmektedir.
2 ile 4 saniye süre ile 135-150°C de ısıtıldıktan sonra hızla oda sıcaklığına soğutuluyor.
Bu işlemin ardından süt yine aseptik (mikroorganizmalardan arındırılmış) kapalı bir ortamda aseptik ambalajlara dolduruluyor. Bu işlem tamamlandığında süt Uzun Ömürlü olma özelliği kazanıyor ve 4 ay boyunca, ambalaj açılmadığı takdirde, ilk günkü tazeliğini ve doğallığını koruyor.
Sütler Nasıl Saklanmalıdır?
Pastörize edilen sütler buzdolabında 4-5°C de yazın bir gün, kışın 2-3 gün saklanır.
Süt oda sıcaklığında saklanmaz.
Uzun ömürlü süt (UHT) ise, kutunun açılmaması koşuluyla, oda sıcaklığında 4 ay tazeliğini korur.
Sütü sıcak mı soğuk mu içmeliyiz?
Süt, kaynatmamak koşuluyla, tercihe bağlı olarak soğuk veya ılık içilebilir. Sütü vücut ısısına yakın, 35-40ºC de ısıtmak uygundur. Besin değerini koruması açısından sütün kaynamamasına dikkat etmek gerekiyor.
Süte Bal, Pekmez veya Meyve Katarak Tüketmek Zarar Verebilir Mi?
Bal ve pekmez konulmasında sakınca yoktur. Eklenecek besinlerin sağlıklı olması ve temizliğinden emin olmak gerekir. Ancak diş sağlığı açısından azami dikkat etmek önemlidir.
Çocuklara Sütü Nasıl Sevdirebiliriz?
Gelişme çağındaki çocukların yeterli miktarda süt içmesi önemlidir. Bu aşamada meyve çikolata aromalı sütler cazip gelebilir. Yine mısır gevreği içinde süt vermek de bir çözüm yolu olabilir. Ayrıca sütün içinde meyve karıştırarak da süt içirilebilir. Çocuklar bisküvi ve mısır gevreğine hayır diyemeyeceklerdir.
Süte şeker karıştırılması pek tercih edilmiyor. Ancak başka hiçbir şekilde tüketmek mümkün değilse çok az miktarda şeker ilavesi yapılabilir. Şekerli tüketim ağız ve diş sağlığı açısından zararlı olabileceğinden dikkat etmek önemlidir. Yaşı ilerlemiş olmasına rağmen biberon alan çocuklarda da bu duruma daha da dikkat etmek gerekiyor.
Veriler https://www.esk.gov.tr/tr/10902/Sut-ve-Sut-Urunleri-ile-Ilgili-Bilmek-Istedikleriniz sayfasından derlenmiştir.
Yıllara Göre Türkiye’de Ortalama Çiğ Süt Fiyatları
Türkiye’de yıllara göre ortalama çiğ süt fiyatları 2001 yılından 2020 yılına kadar genel olarak artış göstermiştir. 2005, 2009 ve 2011 yıllarında ortalamada az miktarda düşüş gösterse de son 20 yılın yıl bazındaki artış ortalaması %15 düzeyindedir.
Yıllar | Yıllık Ortalama Süt Fiyatları | Fiyat Artış Oranı |
2001 | 0,20 | |
2002 | 0,32 | % 60 |
2003 | 0,41 | % 28 |
2004 | 0,47 | % 15 |
2005 | 0,45 | -% 4 |
2006 | 0,45 | % 0 |
2007 | 0,54 | % 20 |
2008 | 0,60 | % 11 |
2009 | 0,57 | -% 5 |
2010 | 0,76 | % 33 |
2011 | 0,71 | -% 7 |
2012 | 0,83 | % 17 |
2013 | 0,94 | % 13 |
2014 | 1,09 | % 16 |
2015 | 1,15 | % 6 |
2016 | 1,15 | % 0 |
2017 | 1,30 | % 13 |
2018 | 1,53 | % 18 |
2019 | 2,00 | % 31 |
2020 | 2,30 | % 15 |
Yıllara Göre Türkiye’de Süt Üretimi (Ton)
Ülkemizde süt fiyatlarının yanı sıra süt üretimi 2002 ile 2018 yılları arasında düzenli olarak artış göstermiştir. Belirtilen yıllar arasında 2008 ve 2016 yıllarında %1’lik üretimde azalma meydana gelmiş olmasına rağmen düzenli artış söz konusudur.
Yıllara Göre Türkiye’de Süt Üretimi (Ton) | ||||||
Yıl | Sığır | Koyun | Keçi | Manda | Toplam | Artış Yüzde |
2002 | 7.490.634 | 657.388 | 209.621 | 50.921 | 8.408.568 |
|
2003 | 9.514.138 | 769.959 | 278.136 | 48.778 | 10.611.011 | % 26 |
2004 | 9.609.326 | 771.715 | 259.087 | 39.279 | 10.679.407 | % 1 |
2005 | 10.026.202 | 789.878 | 253.759 | 38.058 | 11.107.897 | % 4 |
2006 | 10.867.302 | 794.681 | 253.759 | 36.358 | 11.952.100 | % 8 |
2007 | 11.279.340 | 782.587 | 237.487 | 30.375 | 12.329.789 | % 3 |
2008 | 11.255.176 | 746.872 | 209.570 | 31.422 | 12.243.040 | -% 1 |
2009 | 11.583.313 | 734.219 | 192.210 | 32.443 | 12.542.186 | % 2 |
2010 | 12.418.544 | 816.832 | 272.811 | 35.487 | 13.543.674 | % 8 |
2011 | 13.802.428 | 892.822 | 320.588 | 40.372 | 15.056.211 | % 11 |
2012 | 15.977.838 | 39.264 | 369.426 | 46.989 | 17.401.262 | % 16 |
2013 | 16.655.009 | 1.101.013 | 415.743 | 51.947 | 18.223.712 | % 5 |
2014 | 16.998.850 | 1.113.937 | 463.270 | 54.803 | 18.630.859 | % 2 |
2015 | 16.933.520 | 1.177.228 | 481.174 | 62.751 | 18.654.682 | % 0 |
2016 | 16.786.263 | 1.160.413 | 479.401 | 63.085 | 18.489.161 | -% 1 |
2017 | 18.762.319 | 1.344.779 | 523.395 | 69.401 | 20.699.894 | % 12 |
2018 | 20.036.877 | 1.446.271 | 561.826 | 75.742 | 22.120.716 | % 7 |
Sağlıklı beslenme için süt tüketimini ihmal etmeyin.
YillaraGore.com takipte kalın.
Sağlıcakla kalın.