Yıllara göre dolar kuru fiyatlarını ayrıntılı olarak incelemeden önce geçmişten günümüze 21 yıllık grafiği inceleyelim.
2020 yılı verileri Nisan ayı sonuna kadarki dönemin ortalamasını göstermektedir.
Yazımızın İçerikleri
Dolar Nedir?
Doları bilmeyenimiz yoktur. Herkesin bildiği Amerikan Dolarıdır ve Amerika Birleşik Devletleri’nin resmi para birimi olup Genelde ABD doları olarak adlandırılır.
Dünya genelinde en yaygın halde kullanılan dövizi ve 2004 tarihli bir araştırmaya göre Dünya’daki tüm dolarların üçte ikisinin ABD dışında olduğu söylenmektedir.
Aynı Para Birimi Adını Kullanan Başka Ülke Var Mıdır?
Dolar kelime olarak yalnızca Amerikan “doları” olarak kullanılmamaktadır. Aşağıda para birimi olarak …. Doları şeklinde para birimi bulunan ülkeler yazılmıştır.
Örneğin 1 Kanada Doları 0,71 ABD dolarına denk gelmektedir. Yani ülkelerin para birimleri sabit değil farklılık göstermektedir.
- Amerikan doları
- Avustralya doları
- Barbados doları
- Bahama doları
- Belize doları
- Bermuda doları
- Brunei doları
- Cayman Adaları doları
- Doğu Karayip doları
- Fiji doları
- Guyana doları
- Hong Kong doları
- Jamaika doları
- Kanada doları
- Liberya doları
- Namibya doları
- Yeni Zelanda doları
- Singapur doları
- Solomon Adaları doları
- Surinam doları
- Tayvan doları
- Trinidad ve Tobago doları
- Zimbabve doları
*https://tr.wikipedia.org/wiki/Dolar sayfasından alıntıdır.
Doların Tarihçesi
Günümüzde Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte birçok ülke tarafından kullanılan dolar ilk kez 1500’lü yıllarda ortaya çıkmış ve Günümüzde Çekya olarak bilinen Bohemya Krallığı’ndaki Joachimsthal’de doların atası olarak kabul edilen gümüş sikke ilk kez kullanılmaya başlamıştır.
Bu isim uzun olduğu için sikkeye thaller denilmeye başlanmıştır.
Thaller sikkesi 1520’li yıllarda kullanılmaya başlamıştır.
Sonrasında bölge halkları tarafından ülkelerin diline farklı isimlerde çevrilmiştir.
İsveççeye Daler, Flemenkçe’ye Daalder, Norçeççeye Daler, İzlandacya Dalur, Perçeye Dare, Lehçeye Talar, İtalyancaya Tallero ve nihayetinde İngilizceye Dolar olarak çevrilmiştir.
Kâğıt Para Olarak Doların Kullanılması
Amerika kıtasının İspanyollar tarafından keşfi sonrasında gittikçe büyümeleri üzerine bu durum İngilizlerinde büyük ilgisini çekmeye başlamıştı. Kuzey Amerika’da İngiliz kolonileri bağımsızlıklarını elde etme öncesinde İspanyollarla anlaşmaya yapmaya karar veriyorlar ve bir ticari anlaşma imzalıyorlar.
Anlaşma sonrasında İngilizler çok büyük gelirler elde ederek bağımsızlıklarını ilan etme noktasında tüm engelleri aşıyor ve nihayetinde bağımsızlıklarını ilan ediyorlar. İngilizler, İspanyollar tarafından kullanılan para birimi mi, yoksa kendi para birimlerini mi kullanacakları noktasında çıkmaza düşüyor ve sonuç olarak ticaretin daha rahat sürdürülür hale gelmesi amacıyla İngilizler doları kullanmayı tercih ediyor ve Sonrasında ise 1690 yılında ilk kağıt para basılmış oluyor.
1739 Yılı ve Benjamin Franklin
Yıl 1739’u gösterdiğinde Benjamin Franklin Philadelphia’daki matbaasında doğa manzarası bulunan kâğıt dolar basımını gerçekleştirmiştir ve dolarların sahte olmaması içinde de dolarlar kabartmalı olarak basılmıştır.
Benjamin Franklin yayımcı, yazar, mucit, filozof, diplomat, siyasetçi ve bilim insanı olarak bilinir. 17.01.1706 tarihinde ABD’de doğmuş ve 17.04.1790 tarihinde ABD’de vefat etmiştir.
Doların Amerika Birleşik Devletleri’nin Resmi Para Birimi Olması
Takvimler 1785 yılını gösterdiğinde dolar artık ABD’nin resmi para birimi olmuş ve 1792 tarihindeki bir karar uyarıca ise dolarların artık ABD darphanesinde basılmasına karar verilmiştir.
Doların Amerika Birleşik Devletleri Dışında İlk Kez Dolaşıma Girmesi
Doların resmi para birimi olmasından neredeyse 100 yıl sonra dolaşıma girebilmiştir. Zira doların diğer ülkelerde dolaşıma girmesinin miladı 1861’dir ve o tarihten günümüze kadar ki basılan tüm ABD doları banknotları da halen geçerli sayılmaktadır.
Federal Reserve Bank’ın 1913 yılında ülkenin merkez bankası olarak ilan edilmesiyle birlikte banak tarafından Amerikan Merkez Bankası Banknotları adlı yeni paralar dolaşıma sunulur. Sahtecilikle etkin mücadele için 7-10 yıllık periyotlarla basılmaya ve yenilenmeye devam eder.
Türkiye’de Asgari Ücret ile Kaç Dolar Alınabileceği
Ülkemizde doların yıllara göre grafiğini birde aşağıdaki grafikte inceledikten sonra asgari ücret ile ne kadar dolar alınabileceği ve konusuna değinelim.
Aşağıdaki grafikte yıllara göre ortalama asgari ücret ile o yılkı ortalama dolar kuru üzerinden kaç dolar alınabileceğinin ayrıntısını bulabilmek ile birlikte grafiğin altında ayrıntılı tablodan daha detaylı inceleme yapabilirsiniz.
| Yıllara Göre Ortalama Asgari Ücretin Kaç Dolara Denk Geldiği | |||
| Yıl | Yıllara Göre Ortalama Asgari Ücret | Yıllık Ortalama Dolar Kuru | Asgari Ücret ile Kaç Dolar Alınabildiği |
| 2000 | 114,30 TL | 0,62 TL | 184,35 USD |
| 2001 | 227,42 TL | 1,23 TL | 184,89 USD |
| 2002 | 236,44 TL | 1,51 TL | 156,58 USD |
| 2003 | 306,00 TL | 1,49 TL | 205,37 USD |
| 2004 | 433,58 TL | 1,42 TL | 305,33 USD |
| 2005 | 488,70 TL | 1,34 TL | 364,48 USD |
| 2006 | 531,00 TL | 1,43 TL | 370,86 USD |
| 2007 | 573,75 TL | 1,30 TL | 440,84 USD |
| 2008 | 623,55 TL | 1,29 TL | 482,25 USD |
| 2009 | 679,50 TL | 1,55 TL | 439,12 USD |
| 2010 | 744,75 TL | 1,50 TL | 496,14 USD |
| 2011 | 816,75 TL | 1,67 TL | 488,84 USD |
| 2012 | 913,50 TL | 1,79 TL | 509,74 USD |
| 2013 | 1.000,05 TL | 1,90 TL | 525,79 USD |
| 2014 | 1.102,50 TL | 2,19 TL | 503,86 USD |
| 2015 | 1.237,25 TL | 2,72 TL | 454,72 USD |
| 2016 | 1.647,00 TL | 3,02 TL | 544,95 USD |
| 2017 | 1.777,50 TL | 3,65 TL | 487,11 USD |
| 2018 | 2.029,50 TL | 4,82 TL | 421,46 USD |
| 2019 | 2.558,40 TL | 5,67 TL | 451,03 USD |
| 2020 | 2.943,00 TL | 6,32 TL | 465,52 USD |
| 2021* | 3.577,50 TL | 8,91 TL | 314,8 USD |
| *20201yılı 30 Ağustos’a kadarki verileri içermektedir. Tüm veriler brüt asgari ücret değerleri dikkate alınarak hesaplanmıştır. | |||